Wilsbekwaamheid en testament.
Iemand die zelfstandig een beslissing kan nemen en de gevolgen van die beslissing overziet, noemen we wilsbekwaam. Het is belangrijk om zeker te weten dat betrokkene wilsbekwaam is voordat een notariële akte wordt opgesteld en gepasseerd. De notaris toetst bij iedere rechtshandeling en overeenkomst of iemand aan zijn tafel wilsbekwaam is. Ook bij het afsluiten van een testament of levenstestament.
Vaststellen wilsonbekwaamheid
Begrijpt betrokkene de gestelde vragen? Kan betrokkene in eigen woorden vertellen wat hij/zij wil regelen en waarom? Het is soms moeilijk om vast te stellen wanneer iemand wilsonbekwaam is. Ook kan het per situatie verschillen. Je kunt u door rouw, ziekte of medicijngebruik tijdelijk wilsonbekwaam zijn. Bij twijfel kan de notaris de hulp inroepen van een gespecialiseerde en onafhankelijke arts, bijvoorbeeld een VIA-arts. Daar is de toestemming van betrokkene voor nodig.
Curatele, bewind en testament
Een onder bewind gestelde is handelingsbekwaam en kan en mag een testament laten opstellen. Uiteraard zal de notaris altijd de wils(on)bekwaamheid vaststellen zoals hierboven omschreven. In de praktijk blijken de mogelijkheden nog al eens beperkt te zijn. Het bovenstaande geldt ook voor iemand die wegens een verstandelijke beperking onder curatele is gesteld. De kantonrechter zal in een hoorzitting beoordelen of de verstandelijke beperking de onder curatele gestelde niet verhindert om de gevolgen van het testament voldoende te overzien. Als die beoordeling positief is geeft de kantonrechter toestemming om door tussenkomst van een notaris een testament te maken. Voordat de akte wordt ondertekend moet aan de kantonrechter een concept van het testament worden voorgelegd, zodat deze een beslissing kan nemen over het verlenen van een definitieve toestemming.
Erven door een onder curatele of onder bewind gestelde
Een onder curatele of bewind geplaatste persoon kan uiteraard ook begunstigde zijn in een nalatenschap. De curator of bewindvoerder dient in voorkomend geval de kantonrechter zo snel mogelijk te informeren. De bewindvoerder of curator dient de nalatenschap altijd beneficiair te aanvaarden. Om de nalatenschap namens de erfgenaam te verwerpen heeft de curator of bewindvoerder toestemming nodig van de kantonrechter. Verder dienen de curator en bewindvoerder er op toe te zien dat betrokkene niet in zijn/haar rechten wordt aangetast. Zij moeten er voor zorgen dat de cliënt minimaal de zogenaamde legitieme portie vererft. Is dat niet het geval dan moeten zij daartegen namens de cliënt actie op ondernemen. De kantonrechter ziet daar strak op toe.
Het testament van de ouders of andere erflaters
De curator of bewindvoerder moeten zoals hierboven omschreven altijd een beroep doen op de legitieme portie. Daarin hebben zij geen keuze. Geheel of gedeeltelijk onterven is praktisch gezien dan ook niet mogelijk. Toch biedt de wet een mogelijkheid om het een te doen (cliënt minimaal legitieme portie toekennen) en het andere (erfenis per saldo aan een ander toekennen) niet te laten.
Dit kan via de zogenaamde 2-trapsmaking. Hierbij worden 2 of meer erfgenamen opeenvolgend benoemd tot dezelfde erfenis. De cliënt wordt dan aangewezen als de eerste (de bezwaarde) erfgenaam en een of meer andere personen (broers, zussen, kleinkinderen of anderen) als opvolgend erfgenaam, de zogenaamde verwachter(s). Op deze wijze heb je als erflater toch nog (enige) invloed waar het vermogen uiteindelijk terecht komt. Bovendien kan een 2-traps testament er ook voor zorgen dat er minder erfbelasting betaald dient te worden.
Het nadeel is dat er een uitgebreide administratie moet worden bijgehouden en dat de afwikkeling soms behoorlijk ingewikkeld kan zijn.
Vraag altijd advies bij een notaris!
SBB Zorg(t) heeft goede relaties met een notaris die u hierbij graag en professioneel van dienst kan zijn. Neem gerust contact met ons op.
SBB Zorg(t) heeft haar roots in de zorg en kent als geen ander de behoeften van mensen met een beperking.
Als vaste partner van de zorginstellingen Dichterbij, Pluryn, Zideris, IrisZorg en woon zorg centrum De Zeeg, bieden wij cliënten van deze instellingen maatwerk in bewindvoering en inkomensbeheer.
Disclaimer
Bovenstaande informatie is met de grootst mogelijke zorgvuldigheid verzameld en beschreven met als doel familieleden en begeleiders in de zorg handvatten te bieden in dergelijke situaties. SBB Zorg(t) aanvaardt geen enkele aansprakelijkheid voor de juistheid en actualiteit van deze informatie.
